و هدف
در حال حاضر با فشار ناشی از تخریب و بهره برداری از جنگلها توسط انسان، تغییرات اقلیم و پدیده گرم شدن کره زمین پیش بینی می شود، طی 50 تا 100 سال آینده جمعیت بسیاری از گونه های گیاهی در رویشگاههای کنونی ضعیف و ضعیفتر شده (3) و آینده جنگلهای بلوط را با مخاطرات جدی مواجه سازد. همچنین وجود مشکلاتی نظیر کمبود درختان مادری، تناوب سال بذردهی، آفات و امراض، تولید دانه ناکافی و نامناسب، ضعف دانهزادی و عدم نگهداری دانهها برای مدت طولانی (63)، روند احیاء طبیعی جنگلها را از طریق بذر با مشکل روبرو کردهاست. تدوین برنامه حفاظت از منابع ژنتیکی بلوط و توسعه و احیاء جنگلهای آن از طریق بذرکاری و نهالکاری می تواند از جمله مهمترین و اصولیترین اقدامات احیایی و حفاظتی رویشگاههای این جنس باشد. بطورکلی گزارشات موجود نشان میدهد که در بسیاری از موارد به دلیل ناسازگاری ژنتیکی نهالهای کاشته شده با شرایط محیطی(15)، نرخ پایین زندهمانی آنها(51)، باید توسط بذر ژنوتیپهایی جنگلکاری شود که با شرایط اقلیمی دوره های آینده سازگاری داشته باشد. با این وجود تنظیم و اجرای برنامه های حفاظت از منابع ژنتیکی و جنگلکاری با بذر ژنوتیپهای سازگار با استرسهای احتمالی نیازمند کسب اطلاع از تنوع
خرید اینترنتی فایل کامل :
ژنتیکی بین و درون جمعیتها است(53).
علاوه بر اهمیت اکولوژیکی بلوط، این جنس دارای مصارف دارویی، خوراکی و صنعتی فراوان نیز میباشد(28). این جنس یکی از مهمترین گیاهان چوبی تشکیلدهنده جنگلهای بلوط غرب محسوب می شود ولی به دلیل دور شدن این جنگلها از حالت کلیماکس و کاهش قابل توجه گونه های جنگلی تعیین تنوع ژنتیکی و حفاظت ذخایر آنها ضروری به نظر میرسد(23).
مطالعات قبلی مدارک فراوانی را مبنی بر تنوع بینگونهای براساس کاراکترهای فنوتیپی فراهم کرده اند تنوع در این جنس براساس ویژگیهای بیولوژیک، مورفولوژیک و فنولوژیک شناسایی و شرح داده شده است، به خصوص مورفولوژی برگ در این مورد مفید است و ساختار جمعیت بلوطها بر اساس ویژگی مورفولوژیکی برگ مطالعه شده است (61 و 21). تاکنون مطالعه روی تنوع ژنتیکی درون گونه ای بلوط ایرانی در مناطق مختلف ایران با بهره گرفتن از مارکر SRAP صورت نگرفته است.
مارکرهای مولکولی مهمترین و کاربردیترین سیستمهای مارکری هستند که گستردگی زیادی داشته و هر روزه در حال توسعه و تکامل هستند، و از آنجا که در اولین سطح از بیان ژن مطرح می شوند خیلی دقیق بوده و دارای تنوع زیاد و پلی مورفیسم بالا هستند (15). در بین نشانگرهای مولکولی ریزماهوارهها به دلیل توانمندیهای ویژهای که در شناسایی تنوع ژنتیکی ارقام و گونه های مختلف درختان دارند از کارایی بالایی برخوردارند. هدف از کار حاضر ارزیابی امکان بکارگیری مارکر SRAP در مطالعات ژنتیکی درونگونهای بلوط و مطالعات ژنتیک جمعیت و سنجش تنوع ژنتیکی در جمعیتهای مختلف این گونه و تخمین ساختار ژنتیکی و اختلاف بین جمعیتها در قسمتهای مختلف قلمرو آن در جنگلهای زاگرس است که امید میرود کمکی در جهت طبقه بندی این جنس و بهنژادی این گیاه در آینده باشد.