امروزه تحولی گسترده در عرصه ارتباطات و اطلاع‌رسانی در حال وقوع است که چشم‌انداز کاملاً متفاوتی از مفهوم و عملکرد تأثیر رسانه‌ها در برابر پژوهشگران قرار داده است. این تحول که بسیاری آنرا تحولی انقلابی در عرصه ارتباطات و شروع پارادایمی جدید در زندگی جوامع امروزی می‌خوانند، ظهور و توسعه حیرت‌آور رسانه‌های نوین در جهان امروز است که در طول زمانی کوتاه در سراسر جهان گسترش یافته و مهمترین و آشکارترین محصول آن اینترنت و شبکه‌های اجتماعی مجازی است (یزدخواستی و دیگران، 1392: 82).
شبکه‌های اجتماعی مجازی، در عصر حاضر نقش عمده و مهمی را در عرصه تغییر و تحولات اجتماعی برعهده دارند و این وسایل منشأ بسیاری از تحولات معاصر، راهنما و کنترل‌کننده جریان‌ها و تحولات در جهان محسوب می‌شوند (رحمانزاده، 1389: 4). شبکه‌های اجتماعی مجازی از زمان ظهور در اواخر دهه 90، در روند تکاملی خود تا سال 2003 و تاکنون به‌واسطه ایجاد امکان برقراری ارتباط سریع همزمان و غیرهمزمان، دسترسی به حجم زیادی از اطلاعات و انتشار گسترده آن کاربردهای اقتصادی، فرهنگی، سیاسی و اجتماعی بسیاری را در این زیست جهان جدید رقم زده و توجه میلیون‌ها کاربر را از سراسر دنیا به خود جلب نموده‌اند. به‌دلیل رشد روزافزون تعداد اعضا و بعد تأثیرگذاری بر فضای واقعی، این شبکه‌ها اهمیت زیادی یافته و در طی یک دهه از پدیده‌های موقتی به جهانی تبدیل شده‌اند. چنان‌که نتایج یک نظرسنجی در 24 کشور جهان (2010) نشان می‌دهد در سراسر جهان به‌طور متوسط از هر 10 نفر کاربر اینترنت، شش نفر از شبکه اجتماعی بازدید می‌کنند. در این راستا استقبال کاربران ایرانی نیز از سایت‌های مذکور روند قابل توجه و تأملی را در پیش داشته است. مطابق آمار الکسا[1]، فیس بوک یکی از 10 سایت برتر مورد استفاده ایرانیان در فضای وب است (شهابی و بیات، 1391: 62).
با وجود کارکردهای مثبت این رسانه نمی‌توان از تأثیر این ابزارها بر فرهنگ و آینده فرهنگی جوامع چشم‌پوشی کرد. امپریالیزم فرهنگی به‌وجود آمده در فضای مجازی توسط صهیونیزم و کشورهای وابسته به آن و تهاجم به انواع فرهنگ‌های موجود بشری با شگردهای خاص و متنوع جهت سلطه همه‌جانبه و جهت‌دهی به افکار عمومی به سمت اهداف و ارزش‌های خود؛ از جمله کارکردهای منفی به‌شمار می‌روند. بایستی در برابر این نوع کارکردها؛ آگاهی، شناخت صحیح از نقش و عملکرد آن ها و همچنین برنامه‌ریزی منسجم داشت (www.gerdab.ir).
بنابراین آثار و پیامدهای فرهنگی شبکه‌های اجتماعی مجازی نیز اهمیت و موضوعیت یافته است. پژوهشگران علاقه‌مند و فعال این حوزه پژوهشی می‌کوشند به پرسش‌های مختلفی درباره تأثیر شبکه‌های اجتماعی مجازی بر فرهنگ و ارزش‌های اجتماعی، جنسیت، قومیت، هویت و دیگر نهادها پاسخ دهند. این پژوهش بر آن است تا تأثیر میزان و نوع استفاده از شبکه‌های اجتماعی اینترنتی بر گرایش به ارزش‌های غربی را مورد بحث و بررسی قرار دهد.
خرید اینترنتی فایل کامل :
1ـ2ـ بیان مسأله[2]
ارزش به مثابه یک پدیده اجتماعی، از زمان تشکیل اجتماعات اولیه تاکنون در زندگی انسان نقشی مهم داشته است. به زعم ماکس وبر، زندگی بشر از یک رشته انتخاب‌ها تشکیل شده است. که افراد از طریق آن ها نظامی از ارزش‌ها را برپا می‌کنند. ارزش‌ها پایه و اساس بینش و کنش انسان را تشکیل می‌دهند و در انتخاب گزینش و انجام کنش اجتماعی و رفتار نقش دارند از نظر کوئن، ارزش‌ها در واقع انعکاسی از نیازهای مادی و روانی انسان و تبلوری از وضعیت ارتباط متقابل و روابط اجتماعی هستند که به تعابیر گوناگون، از جمله احساسات عمیق و تعیین بخش رفتار، از نظر روشه، نگرش بنیادی ناظر بر اهداف، و از نظر گیدنز، آرمان‌های انتزاعی، محسوب می‌شوند (قنبری و دیگران، 1390: 24).
ارزش‌ها با تغییر تمدن و فرهنگ جامعه تغییر می‌کنند. جوامع انسانی در طی زمان‌ها و مکان‌های مختلف تحولات بسیاری را به خود دیده است، این امر موجب شده برخی از ارزش‌ها در گذر زمان تغییرات بسیاری نمایند. جامعه ما و بسیاری دیگر از جوامع امروزی در معرض ارزش‌های متنوع و متفاوت قرار دارد و همین امر منجر به بروز بسیاری از اختلالات رفتاری و هنجاری و به‌عبارت دیگر بحران هنجاری شده و باعث گردیده است فرهنگ ما کلیت خود را از دست بدهد. این تعارض و از دست دادن کلیت فرهنگی در جامعه ما به‌دلیل تحولاتی ایجاد شده که خود ناشی از ورود تکنولوژی و به تبع آن تغییر در سبک و روش زندگی مردم است. فرهنگ سنتی، قواعد، هنجارها و یک روش زندگی داشت که همه آن را پذیرفته و بر طبق آن عمل می‌کردند در نتیجه جامعه در حال تعادل بود و مردم می‌دانستند که در وضعیت‌های مختلف چه واکنشی باید انجام دهند. اما فرهنگ جدید و صنعتی بسیاری از قواعد را برهم زده است. در گذشته، خانواده، شخصیت مذهبی و روابط اجتماعی را به‌خوبی به نوجوانان آموزش می‌داده است ولی امروز نهادها و سازمان‌های موجود در جامعه (مانند رسانه‌های جمعی) بسیاری از مسائلی که خانواده توصیه می‌کند، برهم زده و از روال خود خارج می‌سازد اکنون به‌دلیل بقا و وجود بسیاری از ارزش‌های مذهبی و سنتی گذشته و همچنین ورود یا ایجاد بسیاری از ارزش‌های جدید، جامعه با سبکی از زندگی روبرو شده است که نه نشانی از سیوه سنتی دارد و نه شیوه تعقلی امروز. نهادها و عوامل متعددی دست‌اندرکار تربیت و اجتماعی کردن نسل جدید هستند و در کل مشخص نیست تربیت‌کننده نسل امروز کیست و شخصیت افراد جامعه چگونه شکل می‌گیرد (جلیل‌وند، 1388: 123).
بر اساس تعریف صدیق بنای، شبکه‌های اجتماعی واژه‌ای است که برای نامیدن گروهی از افراد که در این میان خود دارای ارتباطات وسیع و مستمر هستند و یک حلقه منسجم ارتباطی را تشکیل می‌دهند، به‌کار می‌رود. وی معتقد است این واژه امروز بیشتر برای نامیدن سایت‌های اینترنتی به‌کار می‌رود که افراد با عضویت در آن ها امکان دستیابی به اطلاعات سایر اعضا، آشنایی با علایق آنان، به اشتراک‌گذاری تولیدات متنی، صوتی و تصویری و نیز تشکیل گروه‌هایی بر اساس علایق مشترک با برخی دیگر از اعضای سایت را پیدا می‌کنند (بشیر و افراسیابی، 1391: 32).