وبلاگ

واژگان کلیدی: اعتزال‌،‌ نومعتزلیان‌، عقل‌گرایی‌، اصلاح طلبی. کلیات تفكر اعتزالی بنا به اذعان بسیاری از پژوهشگران و اندیشمندان تاثیر زیادی در تاریخ تفكر اسلامی داشته است. بسیاری از محققان‌، اعتزالیون را بنیانگذارن علم كلام می دانند. برخی‌، اندیشه‌های ایشان را موثرترین تفكر جهت دفاع از پایه‌های اسلام دانسته‌، از آن ستایش می‌نمایند. اندیشه اعتزال زمانی شكل گرفت كه جامعه اسلامی در تار و پود جبرگرایی اسیر شده بود و اعتقاد به قضا و قدر حتمی الهی كه توسط حكومت امویان ترویج می‌شد راه خردورزی و عقل گرایی را بر مسلمانان بسته بود و تمام انرژی و پتانسیل عالمان دینی صرف قرائت و تفسیر قرآن آن هم با تكیه بر آرای صحابه كبار می‌گشت. در چنین فضای بسته سیاسی‌، ‌اجتماعی و فرهنگی كه تمام راه ها را بر مسلمانان بسته بود و برای ایشان فقط راه اطاعت و بندگی خلفای اموی را گشوده بود و بسیاری از علما و فقهای آن زمان اطاعت از خلیفه را كه جانشین پیامبر خوانده می‌شد‌، مانند اطاعت از شخص رسول اكرم معرفی می‌نمودند معتزله پا به عرصه وجود نهاد و روحی تازه در کالبد جامعه اسلامی دمید‌، هم از جهت ایجاد افكار نو و معرفی آن‌ ها به مسلمانان و هم از راه به چالش كشیدن آموزه‌هایی كه تا آن روزگار جزو مسلمات دینی شمرده می‌شد و كسی را یارای مقابله با آن‌ ها نبود. معتزلیان با تكیه بر تعقل كه قرآن بارها و بارها بر آن تاكید نموده و متفكران و اندیشمندان را برتر از جاهلان و مقلدان معرفی نموده و نیز با بهره گرفتن از روش‌های فلسفی و منطقی یونانیان به مقابله با جبرگرایی افراطی حاكم بر جامعه آن روز پرداختند و اركان این اندیشه انحرافی را كه توسط حاكمان اموی پایه‌ریزی و تثبیت شده بود به لرزه درآوردند. خرید اینترنتی فایل متن کامل : برخی از ایشان با ترجمه آثار مختلف علمی و فلسفی فرهنگ‌های یونانی و ایرانی توانستند‌، دانشمندان مسلمان را با این افكار و اندیشه‌ها آشنا كنند و علاوه بر آشنایی با روش‌های جدل و مناظره و نیز اندیشه‌های الاهیاتی این فرهنگ‌های كهن توانستند از این افكار و روش‌های اثبات آن‌ ها جهت مقابله با افكار الحادی و شرك آلود ملت‌هایی كه به تازگی به قلمرو حكومت اسلام وارد می‌شدند استفاده نموده و در برابر سیل عظیم مشكلات عقیدتی و شبهاتی كه از سوی آنان بیان می‌شد مقاومت نموده و از عقاید و معارف اسلامی دفاع كنند. معتزلیان در طول عمر نسبتا كوتاه خود‌، در حالی كه زیر ضربات شدید مخالفان خود بودند و از سوی برخی فقها به ارتداد و كفر ایشان حكم داده می‌شد و از سوی حكومت‌های وقت نیز (جز برخی زمان‌های كوتاه) زیر شدیدترین فشارها بودند در عرصه فرهنگ و اندیشه اسلامی توانستند خدمات ارزنده‌ای به تفكر اسلامی ارائه دهند و راه را جهت پویایی آن هموار سازند.