- پیشگفتار
فلج شدگی[1] ازکارافتادگی دائم اندامهای تحتانی بدن است که براثر صدمه وارده به نخاع[2] واقع در ستون فقرات، معمولاً ناشی از حوادث یا بیماری، ایجاد می شود. این امر باعث از بین رفتن توانایی کنترل حرکت و احساس در اندامهای پایینتر از سطحی که نخاع آسیبدیده است، میگردد. نوع فلج شدگی به سطح آسیب بستگی دارد و بر اثر فلج شدن ممکن است علاوه بر اندامهای تحتانی بخشی یا تمام اندامهای فوقانی متأثر گردند.
در این قسمت برای بررسی سطح آسیبدیدگی و شناخت اندامهای متأثر شده بر اثر فلجشدگی آناتومی نخاع و ستون فقرات انسان را بررسی میشود.
- آناتومی نخاع و ستون فقرات
طناب نخاعی از سوراخ پس سری[3] تا سطح نخستین یا دومین مهره کمری امتداد مییابد. سوراخ پس سری، سوراخی است بزرگ در استخوان پس سر که مغز و نخاع در آنجا به یکدیگر متصل میشوند. طناب نخاعی، نخاع شوکی نیز خوانده میشود. از برجستگی کمری به پایین، نخاع شوکی باریک شده و تا ناحیه مخروط انتهایی[4] که دربرگیرندهی بخشهای خاجی[5] طناب نخاعی است ادامه دارد. مخروط انتهایی، پایینترین ناحیه تنه نخاع است.
اعصاب سینهای (T1-T12) |
اعصاب خاجی (S1-S5) |
اعصاب کمری (L1-L5) |
اعصاب گردنی (C1-C8) |
اعصاب نخاعی ۳۱ جفت است که از طناب نخاع منشعب میگردند که عبارتاند از: 1-اعصاب گردنی، هشت زوج 2-اعصاب سینهای، دوازده زوج 3-پنج زوج کمری 4-پنج زوج خاجی 5-یک زوج دنبالچهای.
- صفحات آناتومی بدن انسان و نامگذاری درجات آزادی مرتبط با آن در پایینتنه
بهمنظور طراحی، بهبود و یا بررسی ساختار ارتزهای مورد استفاده در اندام تحتانی، نیاز به شناخت آناتومی بدن انسان در قسمت پایینتنه و درجات آزادی موجود در این قسمت احساس میشود. پای انسان در حالت کلی بهصورت یک سازه با هفت درجه آزادی مدل می شود ، به این ترتیب که سه درجه آزادی در مفصل ران ( لگن)، یک درجه آزادی در مفصل زانو و سه درجه آزادی در قوزک پا خواهیم داشت. شكل1-2 صفحات آناتومی بدن انسان را نشان میدهد و همچنین شكل1-3 یک مدل سادهشده از بدن انسان را در درجات آزادی موجود در هر صفحه، به نمایش میگذارد. در این جا، به دوران مفاصل در صفحهی طولی خمش[14] و کشش[15] اطلاق می شود (برای مچ پا الفاظ خمش به عقب[16] و خمش به کف پا[17] به ترتیب بهجای خمش و کشش استفاده می شود). علاوه بر این، حرکت مفصل ران و مچ پا در صفحهی عرضی بدن، دور شدن [18] (هنگامی که پا از بدن دور می شود) و نزدیکی[19] (هنگامی که پا به بدن نزدیک می شود) نامیده میشوند. به درجات آزادی باقیمانده برای ران و قوزک پا دوران[20] میگویند ( شكل1-3 ).