گوشت طیور یکی از منابع اصلی تامین کننده نیازهای پروتئین حیوانی در تغذیه جوامع انسانی بشمار میرود و امروزه با پیشرفتهایی که در این زمینه به وجود آمده، این صنعت روز به روز از اهمیت بیشتری برخوردار شده و توجه مسئولین تغذیه را بخود جلب کرده است تا جهت تولید سریعتر و بیشتر پروتئین، شیوه های متنوع و مختلفی را در رابطه با ضریب تبدیل غذایی به گوشت در طیور ارائه دهند(39) در سالهای اخیر سرعت رشد جوجههای گوشتی به دلیل پیشرفتهای موجود در زمینه تغذیه و ژنتیک افزایش یافته است(149) از جمله اقدامات انجام شده در این زمینه، مصرف آنتیبیوتیکها و افزودنیها، جهت ضدعفونی و مکمل در تغذیه طیور میباشد که علاوه بر اثر پیشگیرانه و درمانی، در دوز پایین در مراحل اولیه دوره رشد، باعث افزایش رشد نیز میگردد(9).
طیور، کارآمدترین راه تبدیل محصولات فرعی و ضایعات کشاورزی به گوشت و تخممرغ برای مصرف انسان میباشد. بنابراین پرورش طیور و افزایش تولیدات آنها یکی از مهمترین و عملیترین راههای تأمین پروتئین حیوانی در کشور ما است. پرورش طیور صنعتی توسعه یافته میباشد، به طوریکه قادر است غذای قابل مصرف بیشتر و با هزینه کمتر، برای جمعیت کشور فراهم سازد(39).کشور ایران هفتمین کشور تولیدکننده مرغ جهان با تولید 2 میلیون تن مرغ آماده طبخ در سال1392 بوده است(19). استان فارس چهارمین استان تولیدکننده مرغ گوشتی با سهم 5/7 درصدی بهشمار میآید و پیش بینی می شود به استان دوم کشور در سال 1393 تبدیل شود(5). گوشت مرغ مهمترین منبع تأمین کننده پروتئین حیوانی مردم کشور با مصرف سرانه 25 کیلوگرم در سال، محسوب می شود(5). سند امنیت غذایی کشور و چشمانداز توسعه صنعت مرغداری کشور، نشاندهنده افزایش تولید و مصرف این محصول در سالهای آتی است(34). با پیشرفتهایی که در این زمینه به وجود آمده، این صنعت روز به روز از اهمیت بیشتری برخوردار شده و توجه مسئولین تغذیه را بهخود جلب کرده است تا جهت تولید سریعتر و بیشتر پروتئین، شیوه های متنوع و مختلفی را در رابطه با ضریب تبدیل غذایی به گوشت در طیور ارائه دهند(38). در سالهای اخیر سرعت رشد جوجههای گوشتی به دلیل پیشرفتهای موجود در زمینه تغذیه و ژنتیک افزایش یافته است(149). امروزه از مواد افزودنی خوراکی ضدمیکروبی، بطور گسترده در پرورش حیوانات مزرعهای، برای افزایش بهرهوری و فراهم نمودن شرایط اکولوژیکی مناسب سیستم گوارشی بهمنظور افزایش سرعت رشد، کاهش ریسک در برابر خطر بیماریها، استفاده می شود(209). افزایش توجه به توسعه مقاومت آنتیبیوتیکی در باکتری ها و احتمال وجود بقایای آنتیبیوتیکی در فرآورده های طیور و همچنین ایجاد سمیت کبدی ناشی از مصرف آنتیبیوتیکها در دوز بالا، تلاش محققان برای یافتن راه های دیگری غیر از استفاده از آنتیبیوتیکها در جیرهی غذایی طیور را سبب شده است(51).
تمایل به استفاده از گیاهان دارویی در تغذیه دام و طیور را میتوان به صورت افزایش معنیدار مقالات علمی چاپ شده از سال 2000 به بعد مشاهده کرد(175). عامل
خرید اینترنتی فایل کامل :
اصلی این رخداد، شروع ممنوعیت استفاده از آنتیبیوتیکها در اتحادیه اروپا از سال 1999 و قطع کامل آن در سال 2006 بوده است(163). گیاهان دارویی و فرآورده های آنها، یکی از جایگزینهای مطرح آنتیبیوتیکها هستند که در سالهای اخیر به خاطر ممنوعیت استفاده از آنتیبیوتیکها، مورد توجه قرار گرفتهاند(188).
تحقیقات نشان میدهد که بهبود در وزن و سن ارائه به بازار سویههای امروزی جوجههای گوشتی، بیشتر ناشی از افزایش شدت انتخاب برای رشد بالاتر میباشد(177). بهگزینی ژنتیکی، نقش موثری در بهبود سرعت رشد و افزایش وزن جوجههای گوشتی ایفا کرده است(114). با افزایش شدت انتخاب، میزان اشتهای جوجههای گوشتی کنونی، افزایش معنیداری داشته و نمی توانند بطور بهینه، مصرف اختیاری را مطابق با انرژی مورد نیاز طیور، تنظیم کنند و زمانی که بطور آزاد به خوراک دسترسی داشته باشند؛ حالت پرخوری، نشان داده و بیش از 2 تا 3 برابر نیاز نگهداری و رشد، غذا مصرف می کنند(46). بهاین دلیل است که؛ افزایش شدت انتخاب برای رشد بالاتر همراه با تغذیه کامل، بروز مشکلاتی مانند افزایش بافت ذخیره چربی ؛ به سطحی بالاتر از نیاز فیزیولوژیک(139)، افزایش اختلالات سیستمهای قلبی و عروقی، افزایش نرخ متابولیکی، اختلالات اسکلتی، حساسیت بالاتر به بیماریهای متابولیکی مانند سندرم مرگ ناگهانی(210)، آسیت(177)، کاهش ایمنی و مقاومت در برابر بیماریها؛ که در نهایت امر، منجر به افزایش مرگ و میر و تلفات میگردد(104).
امروزه با توجه به بالا رفتن میزان تولید و مصرف گوشت مرغ، توجه بیشتری به سلامت محصولات طیور میشود. مصرف آنتیبیوتیكها باعث ظهور مقاومت آنتیبیوتیكی شده و عوارض جبران ناپذیری برجای میگذارند. از مهم ترین جانشینهای آنتیبیوتیكهای محرك رشد در صنعت طیور می توان به گیاهان دارویی اشاره كرد(132). گیاهان دارویی علاوه بر اثرات ضدمیكروبی، اثرات مفیدی؛ از جمله: كاهش لیپیدهای سرمی و بهبود دیگر فاكتورهای خونی از جمله آنزیم های کبدی دارند(12).