وبلاگ

از آن جا که یک آبخیز، سیستمی طبیعی است که عوامل بیرونی غیر طبیعی (انسانی، اجتماعی، اقتصادی، سیاسی) نیز در آن تأثیر می­گذارند، نحوه­ برخورد و مدیریت این سیستم برای دستیابی به اهداف مورد نظر بسیار پیچیده و حساس است. از این رو تنظیم برنامه­ ها و طرح­های دقیق بدون در نظر گرفتن عوامل اجتماعی و انسانی با موفقیت چندانی روبرو نخواهد شد. امروزه، حفاظت آب و خاک اهمیت جهانی دارد. کوفی عنان دبیر اسبق سازمان ملل متحد بیان می­دارد که 3/1 زمین­های جهان تخریب یافته­اند (رحیمی، 1389؛ به نقل از یونسدی[1]2005). در سطح بین­المللی، 92 درصد از خاک، به طور مستقیم یا غیرمستقیم توسط کشاورزی تخریب یافته است؛ 28 درصد توسط آزمایش­های کشاورزی، 35 درصد توسط چرای مفرط، و 29 درصد توسط قطع درختان جنگلی برای توسعه­ اراضی کشاورزی جدید (رحیمی، 1389؛ به نقل از سیمونوس[2]1996). فن­آوری­های حفاظت آب و خاک به راه ­های مختلف به طور مؤثر با تخریب زمین مبارزه می­ کند اما بیشتر زمین­های کشاورزی هنوز به­ طور مؤثر مورد حفاظت قرار نگرفته­اند و حفاظت آب و خاک نیاز به گسترش بیشتری دارد. منافع پتانسیل اکوسیستم فرای کاهش فرسایش خاک و از دست دادن آب است. اینها شامل عملکرد هیدرولوژیکی آبخیز تضمین جریان پایه، کاهش سیلاب، و تصفیه­سازی منابع آب، و نیز ترسیب کربن و نگهداری از تنوع زیستی بر روی زمین و زیر­زمین می­باشند (لینیگر[3] و همکاران، 2008). با افزایش سریع جمعیت جهان، میزان بهره ­برداری انسان از زمین و طبیعت افزایش یافته و در نتیجه باعث تخریب هر چه بیشتر و سریع­تر زمین و طبیعت گردیده ­است که این یکی از معضلات بسیار مهم قرن بیست و یکم خصوصا در کشورهای جهان سوم و همچنین ایران می­باشد. به منظور تلاش برای پیشگیری از این روند، دولت­ها و سازمان­های بین ­المللی مربوطه، اصول و روش­های مدیریت آبخیزداری را از دهه­ 1960 تاکنون به­ کار ­گرفته­اند (لینیگر و همکاران، 2008). سرمایه‌گذاری در اقدامات حفاظت آب و خاك، نیازمند بررسی دقیق و طراحی بر مبنای تجربیات ثبت شده و ارزیابی اثرات و منافع حاصل از اقدامات است. تلاش­ های دسته­جمعی و منابع كافی برای كسب دانش و آموختن از موفقیت­های حفاظت آب و خاك امری لازم و ضروری است؛ لذا این سرمایه‌گذاری­ها ارزش بودجه­ی مصرف شده را بر مبنای اكولوژیك، اقتصادی و اجتماعی معین می­سازد. هر روزه در جهان کاربران اراضی و متخصصان حفاظت آب و خاک تحقیقات و آزمایش­های بسیاری در رابطه با مدیریت خاک، بهبود حاصلخیزی زمین و حفاظت منابع انجام می­ دهند و به دانسته ­های زیادی دست پیدا می­ کنند که بسیاری از آن­ها دارای ارزش بالایی است اما متأسفانه به دلیل نداشتن یک روش استاندارد و یکنواخت ارزیابی نمی­ توان نتایج حاصل پروژه­ های مختلف را در نقاط مختلف با شرایط اکولوژیک متفاوت مقایسه نمود و بنابراین نتایج حاصل از اجرای این پروژه­ ها در سطح محلی باقی­مانده و امکان استفاده از آن میسر نبوده در حالی­که ممکن است این پروژه­ی حفاظت آب و خاک یکی از انواع موفق حفاظت آب و خاک باشد. با توجه به کمبود موجود در سطح بین ­المللی برنامه­ی WOCAT در سال 1992 توسط انجمن جهانی حفاظت آب و خاک پیشنهاد و مصوب شد. برنامه­ی­ بررسی جهانی راه­کارها و فن­آوری­های حفاظت[4] یا WOCAT، یک شبکه­ جهانی از همکاری مؤسساتی است که از سال 1992 برای جمع­آوری و استاندارد­سازی اطلاعات با­ جمع­آوری نمودن، تشریح و ساختن داده ­های قابل ­استفاده از نمونه­های موفق فن­آوری­ها و راه­کارهای حفاظت آب و خاک جهان می‌باشد. این روش کار متناسب با نیازهای فردی متخصصان و مؤسسات مختلف در مقیاس­های گوناگون از محلی تا ملی، منطقه­ای و قاره­ای، و به منظور کسب و کامل نمودن تجربیات با ­ارزش متخصصان حفاظت آب و خاک طراحی شده ­است. این روش­ کار برای متخصصان و دانشمندان حفاظت آب و خاک این امکان را ب خرید اینترنتی فایل کامل : ه­ وجود می­آورد که دانسته ­های حاصل از پروژه­ های خود را با یکدیگر تقسیم نموده و دانش خود را افزایش و از آن­ها در تحقیقات خود استفاده و در شکل­ گیری بهترین تصمیمات در سطح مزرعه و در سطوح بالاتر یکدیگر را یاری کنند (رحیمی، 1389). WOCAT مناسب­ترین روش دستیابی به یک سیستم مدیریت اطلاعات به خوبی آزمایش شده (IMS[5]) شامل یک استاندارد برای جمع­آوری، ذخیره، تجزیه و تحلیل آزمایش­های حفاظت آب و خاک، و به ­طور هم­زمان، یک چهارچوب برای ارزیابی، پایش و مبادله­ اقدامات حفاظت آب و خاک را به وجود آورده است (رحیمی، 1389).