داوودی (Chrysanthemum morifolum L.) جز گلهای شاخه بریدهی مهم دنیا است که امروزه رتبه دوم جهانی را پس از گل رز از لحاظ اقتصادی و کشت و کار دارا میباشد. یکی از مشکلات مهم این گل انسداد آوندی و بر هم خوردن تعادل آبی در است. بدین منظور مطالعهای بر پایه طرح کاملاً تصادفی با 3 تیمار اسید فولویک اسید در 3 سطح (50، 100 و 150 میلی گرم در لیتر(، اسانس گیاهی بهارنارنج در 3 سطح (10، 30 و 50 درصد) و نانو ذرات مس در 3 سطح (5، 10 و 20 میلی گرم در لیتر) همراه با شاهد، در 3 تکرار و 36 پلات و چهار شاخه گل در هر پلات درآزمایشگاه پس از برداشت دانشکده کشاورزی انجام شد. دراین آزمایش عمر گلجایی، کاهش وزن تر، درصد مادهی خشک، میزان کلروفیل a و b، کاهش درجهی بریکس، جمعیت باکتری های انتهای ساقه و محلول گلجایی ، رنگیزه کاروتنوئید و فعالیت آنزیمهای موجود در گلبرگ مورد ارزیابی قرار گرفته است. با توجه به نتایج اثر تیمارهای مورد استفاده نشان داد که بیشترین عمر گلجایی مربوط به نانوذرات مس با میانگین 17 روز و کمترین آن از تیمار اسانس بهار نارنج با میانگین 14 روز بوده است. مقایسه میانگین اثر تیمارهای آزمایشی بر تعداد باکتریهای محلول نشان داد که بیشترین میزان مربوط به تیمار شاهد با میانگین 67/90 واحد بوده، و کمترین آن از تیمار N1 (5 میلیگرم در لیتر نانوذرات مس) با میانگین 33/49 واحد بدست آمد. مقایسه میانگین اثر تیمارهای آزمایشی بر کاهش درجه بریکس نشان داد که بیشترین کاهش درجه بریکس مربوط به تیمار N2 (10 میلیگرم در لیتر نانوذرات مس) با میانگین 39/1 درصد و کمترین آن از تیمار B2 (30 درصد اسانس بهار نارنج) با میانگین 53/0 درصد بدست آمده است.اثر تیمارهای مورد استفاده بر مقدار جذب آب نشان داد که بیشترین جذب آب به تیمار B1(10 درصد اسانس بهارنارنج) با میانگین 20/1 میلیلیتر بر گرم وزن تر و کمترین آن به تیمار شاهد با میانگین 88/0 میلیلیتر بر گرم وزن تر اختصاص داشته است. همچنین بررسی تاثیر تیمارهای آزمایشی بر درصد مادهی خشک نشان داد که بیشترین میزان مربوط به تیمار N1 (5 میلیگرم در لیتر نانوذرات مس) با میانگین 33/32 درصد و کمترین آن از تیمار شاهد با میانگین 33/11 درصد بدست آمده است. با توجه به نتایج بدست آمده، تاثیر تیمارها بر بهبود خصوصیات کیفی پس از برداشت گل داوودی معنیدار بوده است. کلمات کلیدی: عمر گلجایی، اسانس گیاهی، فولویک اسید، نانوذرات مس،گل داوودی. فصل اول: کلیات 1 –1– کلیات و گیاهشناسی گلهای بریده عمر کوتاهی دارند و به صورت تازه مصرف میشوند و بهبود ماندگاری آنها یکی از اهداف اصلی صنعت گلکاری میباشد (همت زاده و همکاران، 1386؛ احمد و همکاران، 2011). در سال 1389 بیش از یک میلیارد گل شاخه بریده در کشور تولید شد که 40% این میزان ضایعات بوده است (رستمی و راحمی، 1390). علیرغم اینکه گلهای شاخه بریده در بین محصولات باغی ارزش اقتصادی زیادی دارند، اما جزء فسادپذیرترین آنها به حساب میآیند. تنفس بالا، حساسیت به آسیبدیدگی و فسادپذیری سریع آنها باعث گردیده که به مراقبت بیشتری در مرحله پس از برداشت نیاز داشته باشند (چاناسوت و همکاران، 2003). با توجه به اهمیت کیفیت گل در تجارت گلهای بریده، باید تلاش شود تا گلهای بریده با کیفیت مطلوب به دست مشتری برسند. یکی از مهمترین معیارها برای مصرف کننده در انتخاب گل بریده، طول عمر آن میباشد؛ به همین دلیل یک برنامه مناسب بعد از برداشت به حفظ کیفیت گلهای بریده در زمان طولانیتر کمک می کند (ایسون و همکاران، 2001؛ روئین و حسنپور اصیل، 1390). طبق آخرین آمار رسمی جهانی در سال 2008 در مجموع 121 کشور، صادرات گل های شاخه بریده داشته اند و ایران در رتبه 67 قرار داشته است. ایران در سال 88 با تولید سالانه حدود دو میلیارد شاخه گل، از نظر تولید در رتبه 17 جهان و از نظر صادرات، با صادرات سالانه تنها 10 میلیون شاخه در بین 150 کشور دنیا، در رتبه 107 قرار گرفت (ادریسی، 1388). مهمترین گل های شاخه بریده تولیدی در ایران رز، گلایول، مریم، میخك، داودی، لیلیوم، استرلیتزیا، ژربرا، آنتوریم، مارگریت و آفتابگردان زینتی است (چیذری و همکاران، 1385). داوودی با نام علمی Chrysanthemum morifolium L. از خانواده کلاهپرک سانان[1] میباشد. رویشگاه اصلی اغلب گونه های امروزی چین میباشد. تولید هیبرید تجاری جهت اصلاح داوودی هنوز هم درآمریکا، آسیا و اروپا ادامه دارد. انتخاب آنها نه فقط بر مبنای شکل و رنگ گلها بلکه از لحاظ قدرت گلدهی در تمام فصول سال و کیفیت گلها پس ازبرداشت نیز انجام میگیرد)دول و ویلکینیز، 1999). گل داودی دارای عمر گلجایی طولانی است که به تولید کم اتیلن در دوران پیری آن نسبت داده میشود (بارتولی و همکاران، 1996). این گل از گروه گلهای نافرازگرا است و پیری آن در پاسخ به تغییراتی است که در میزان کربوهیدراتها رخ میدهد (آداچی و همکاران، 1999) و اتیلن در این فرایند نقش چندانی ندارد (نبی گل و همکاران، 1385). مهمترین مشکل پس از برداشت داوودی، زردی برگها و ناتوانی در جذب آب است که منجر به پژمردگی پیش از موعد برگها میشود (ادریسی، 1388). 1 -2- بیان مسئله مهمترین مشکل پس از برداشت داوودی، زردی برگ ها و ناتوانی در جذب آب است که منجر به پژمردگی پیش از موعد برگ ها می شود (ادریسی، 1388). کاهش در کیفیت گل بریدنی داودی بیشتر به دلیل پژمردگی برگ های آن است (هالوی و مایاک، 1979) و تاخیر در پژمردگی برگ و به دنبال آن تاخیر در پیری سبب طولانی تر شدن عمر گلجایی داودی می شود (پتریدو و همکاران، 2001). تعادل آب، عامل اصلی تعیین کیفیت و ماندگاری گل های شاخه بریده است (داسیلوا، 2003). کمبود آب به طور معمول باعث انسداد آوندهای ساقه می شود (واندورن و پریک، 1990). تشکیل حباب های هوا درون آوندهای ساقه داودی سبب کاهش در کیفیت گل ها می شود. این حباب ها از انتقال آب در ساقه جلوگیری می کنند و در نتیجه مقاومت هیدرولیکی افزایش می یابد و منجر به تنش آبی شدید می شود (وان لیپرن و همکاران، 2001). انسداد آوندی ناشی از حباب های هوا را می توان به وسیله تیمارهای کوتاه مدت با محلول یک ماده شوینده برطرف نمود (ادریسی، 1388). عمر پس از برداشت گلهای بریده، عمدتاً تحت تأثیر عوامل مختلف از جمله تولید اتیلن، دما، نور، رطوبت نسبی و میکروارگانیسمهای انتهای ساقه میباشد.اتیلن در گلهای شاخه بریدهی فراز گرا باعث کاهش طول عمر گلهای بریده از طریق تاٌثیر بر گیرندههای گیاهی می گردد (ادریسی،1388؛ هاشم آبادی، 1390). همچنین میکروارگانیسمهای ساقه باعث کاهش جذب آب و تاٌثیر منفی بر روابط آبی می گردد که باعث پژمردگی گلها و کاهش عمر گلجایی آنها می گردد (ادریسی، 1388؛ سلگی و همکاران، 2009). لذا یافتن راهکارهایی در این زمینه ضروری بنظر میرسد. خرید اینترنتی فایل متن کامل : 1-3- اهداف تحقیق افزایش عمر پس از برداشت گل بریدهی داوودی کاهش باکتریهای محلول گلجایی و انتهای ساقهی گل بریدهی داوودی [1] . Asteraceae
در طبیعت گیاهانی وجود دارند كه علیرغم تمایل كشاورزان در زمینهای آنها سبز شده و برای محصولات مشكل ایجاد میكنند، به این گیاهان علف هرز نام نهادهاند (هامیتون 1995). این گیاهان به روش های مختلف به عملكرد محصولات اثر گذاشته و حتی كیفیت محصولات را نیز كاهش میدهند. خسارت ناشی از علفهای هرز از آفات و بیماریها نیز بیشتر میباشد به طوری كه در برخی مناطق معتدله میزان خسارت بین 15-10 درصد محصول برآورد شده است (وارینگتون، 1930). در ایران بین 250 تا 300 گونه مطرح علف هرز وجود دارد كه تعداد این علفها در نقاط مختلف كشور بستگی به شرایط و محیط دارد. مجموع خسارت ناشی از علفهای هرز در سطح جهانی بیش از پنج میلیارد دلار است. كه تقریباً معادل با كل خسارتهای حاصل از آفات و بیماریها روی گیاهان زراعی و باغی میباشد (ادیم، 1382) از كل خسارت ناشی از عوامل نامساعد در كشور هندوستان در سال 1987 سهم علف هرز حدود 45 درصد، آفات 30 درصد، بیماریها 20 و عوامل نامساعد محیطی 5 درصد گزارش شده است و (ازبیلی و همكاران 1976) بررسیها نشان میدهد كه در صورت عدم كنترل علفهای هرز میتوان 25 تا 90 درصد كاهش محصول را انتظار داشت، و بالعكس در صورت اعمال روش های صحیح كنترل میتوان 25 تا 90 درصد افزایش محصول امیدوار بود (زند و همكاران، 1386). علفهای هرز یولاف، بارهنگ در سراسر منطقه به خصوص در استانهای اردبیل، آذربایجان شرقی و غربی انتشار دارند (كریمی،1374). و در سراسر منطقه یافت میشود این گیاهان دارای بذرهای در حال خواب میباشند میزان خواب و جوانهزنی بذرها تحت تاثیر عوامل متعددی چون تعداد لایههای تستا و نوع اپیدرم و فرابر میوه، موقعیت دانه در روی گیاه، اندازه و وزن بذر، سن گیاه و طول روز، زمان برداشت تغییر میكند. خواب بذر در گیاهان زیادی از جمله یولاف، سلمه تره، ترشك و علف هفت بند ایرانی نیز دیده میشود. كشت و استقرار گیاهان مرتعی و كنترل علفهای هرز به علت خواب بذور در آنها، مشكل عمدهای محسوب میشود و درصد قابل ملاحظهای از بذرهای ارقام وحشی در زمان برداشت در حال خواب اولیه بسر میبرند. عدم جوانهزنی همزمان بذرها علفهای هرز به علت خواب در مزارع نیز مشكل عمدهای در كنترل آنها ایجاد میكند (هادی و كریمی، 1374). در برنامههای مدیریت تلفیقی علف هرز توجه به خواب بذر و آگاهی از مكانیزم خواب و نحوه بیدار شدن بذور اهمیت ویژهای دارد (كارسون و میلبرگ، 2007). بنابراین اهمیت موضوع سبب شد كه تحقیقی با هدف مطالعه تاثیر تیمارهای مختلفی شیمیایی بر رفع خواب بذر در علفهای هرز انجام گیرد. به طوری که در این تحقیق دو گیاه بارهنگ و یولاف وحشی تحت تاثیر تیمار با غلظت های متفاوتی از اسید جیبرلیک و نیترات پتاسیم جهت یافتن تیمارهایی مناسب به منظور برطرف كردن خواب بذر بررسی گردیدند. 1- بررسی منابع 1-1- تاریخچه كنترل علفهای هرز 1-2- پراكنش و اهمیت علفهای هرز از حدود 200000 گونه گیاهی موجود در سرتاسر جهان تنها حدود 250 گونه مزاحم بوده و علف هرز نامیده میشوند (راشد محصل و همكاران، 1374؛ كوچكی و همكاران، 1373). این تعداد تنها حدود 1/0 (یكدهم) درصد از گونههای گیاهی جهان را تشكیل میدهد. البته این واقعیت مانع اهمیت نسبی بسیاری از دیگر گونهها در شرایط محلی نمیشود. هولم (1978) توزیع تاكسونومی این 250 گونه را در حد تیره آورده است (جدول 1-1). تعجبآور است كه تعداد معدودی از تیرههای گیاهی اكثر علفهای هرز جهان را در خود دارند. حدود 70 درصد از این گونههای علف هرز در 12 تیره قرار میگیرند. تقریباً 40 درصد آنها در تیره گندمیان و مركبان هستند. این امر كه بسیاری از این گونههایی را كه ما علف هرز مینامیم تا این حد به هم نزدیک هستند چه مفهومی در بر دارد؟ آیا بین علفهای هرز و گیاهان زراعی و خویشاوندی وجود دارد؟ 12 گیاه فقط در 5 تیره قرار دارند و این 5 تیره علفهای هرز زیادی را شامل میشوند. این امر نشان میدهد كه برخی از گیاهان زاعی و علفهای هرز در برخی از خصوصیات تاكسونومی خود مشترك بوده و شاید منشأ تكاملی مشتركی داشته باشند (كوچكی و همكاران، 1373). در ایران نیز به دلیل تنوع آب و هوایی نزدیک به 180 تیره گیاهی، 1200 جنس و 8000 گونه گیاهی شناسایی شده است كه جزء فلور ایران محسوب شده و تعدادی از آنها به صورت علف هرز ظاهر میشوند (میرشكاری، 1382). جدول 1-1. تیرههای مهم گیاهی كه مشکل سازترین علفهای هرز برای کشاورزی می باشند: تیره تعداد گونهها Carmineae 44 37% Cimpositae 32 43% Cyperaceae 12 Polygomaceae 8 Amaranthacea 7 Cariferae 7 68% Legaminoseae 6 Convolualaceae 5 Euphorbiaceae 5 Chenopodiaceae 4 Malvaceae 4 Solanaceae 4 جدول 1-2. تیرههای تشكیل دهنده گیاهان زراعی عمده جهان: تیره گیاه زراعی Poaceae جو، ذرت، یولاف، برنج، سوگورم، نیشكر، گندم Solanaceae سیبزمینی Convolulaceae سیبزمینی شیرین Euphoribiaceae كاساوا Legaminoseae سویا 1-3- تعاریف علف هرز طبق نظر زیمرمن علف هرز گیاهی است كه: 1- به حالت مجتمع زندگی میكند. 2- عضو دایمی جامعه گیاهی نیست. 3- به صورت موضعی زیاد است. 4- مضر، مخرب و مزاحم است. 5- از نظر اقتصادی ارزش كمی دارد (میرشكاری، 13 خرید اینترنتی فایل متن کامل : 82). ظهور بدون كشت شدن، گیاهی غیر از گیاه زراعی كشت شده، (برنكلی، 1920)، گیاهی كه خود به خود در محلی میروید كه آنجا بوسیله انسان تغییر پیدا كرده است (هاپر، 1944). تعریف كامل علفهای هرز گیاهانی رقیب، مقاوم و ناخواسته هستند، كه در مزارع و سایر مكان ظاهر شده و به دلیل ویژگیهای خاص خود موجب اختلال در كارهای كشاورزی شده و ضمن پایین آوردن ارزشهای كمی و كیفی محصول، خساراتی را نیز در بخشهای عمرانی، اجتماعی، بهداشتی، و اقتصادی ایجاد میكنند (میرشكاری، 1382).
انسان فطرتاً زیباییخواه است. دنیای پرزرق و برق امروز رقیب قدرتمندی برای گلهای طبیعی معرفی ننموده و هنوز هم انواع گلها بسته به سلیقه مردم جوامع مختلف مورد توجه و علاقه انسانها هستند. بعضی گلها دارای محبوبیت جهانی هستند و روزانه میلیونها شاخه از آن ها تولید و مورد استفاده قرار میگیرند مثال شاخص این دسته از گلها دو خانواده بزرگ گل رز و گل اركیده هستند. گلهای خانواده اركیده به دلیل تنوع بی نظیرشان در شكل، اندازه، رنگ و خصوصیات منحصر به فردی كه دارند مورد علاقه دوستداران گل قرار دارند. در سالهای 551-479 كنفسیوس در نوشتارهای خود به اركیده اشاره كرده است. او در مورد عطر اركیدهها در منزل و استفاده تزئینی چینیها از این گل سخن به میان آورده است. یونانیها و رمیها به اركیدها بیشتر از دید طبی مینگریستند. از سالهای 1370 به بعد به تدریج اركیدهها به صورت امروزی مورد ارزیابی قرار گرفتند. در دهههای اول 1700 مبلغان مذهبی و دریانوردان اركیدها را از نقاط مختلف دنیا به انگلستان آوردند و تولید گل بریده اركیده از سال 1913 در سنگاپور آغاز شد و در حال حاضر تولید و عرضه این گل به صورت انبوه در تمام دنیا انجام میپذیرد. اطلاعات گیاه شناسی Gynandrales خانواده اركیده، از راسته Orchidaceae بزرگترین خانواده نهاندانگان به شمار میرود كه دارای بیش از 750 جنس و 1750 گونه میباشد و از جوانترین خانوادههای گیاهی محسوب میشود. این خانواده به 5 زیر تیره تقسیم میشود: cypripedioideae neotioideae epidendoideae vandoideae orchidoideae گیاهان این خانواده تك لپه، علفی و پایا هستند كه به صورت انگل، ساپروفیت و خاكزی مشاهده میشوند. گلآذین به صورت خوشه یا سنبله و گلها نامنظم هستند. هر گل شامل سه گلبرگ و سه كاسبرگ است كه گلبرگ خلفی بزرگتر شده و لابل را بوجود میآورد. در هر گل یک یا بندرت دو عدد پرچم زایا وجود دارد كه در مقابل لابل قرار گرفته و پرچمهای دیگر به صورت نازا یا استامینود درآمده و شامل دو كیسه متورم بنام bursicula است كه به لبه میانی كلاله متصل میگردد. تخمدان تحتانی، یک خانهای و تمكن كناری است كه نسبت به محور گلآذین كاملا به طور وارونه قرار میگیرد. خامه متصل به پرچمها بوده و ستونی بنام gynandrune به وجود میآورد كه منتهی به كلاله سه لبه میشود كه دو لب كناری قابلیت پذیرش دانه گرده را دارد. لب میانی قطعه نازایی بنام روستلوم rustellum را بوجود میآورد. میوه كپسول در مجاورت محل جفت باز میشود. دانهها بسیار ریز و شامل یک جنین مقدماتی هستند كه در خارج از آلبومن قرار میگیرد. جنین مذبور برای رشد احتیاج به همیاری برخی از قارچهای خاكزی دارد كه تشكیل میكوریز میدهند. اركیدها خصوصیات منحصر به فردی دارند كه باعث تمایز آن ها از دیگر خانوادهها و قرار گرفتنشان در یک خانواده میشود. گلهایzygomorphic نوعی خاص از گلهای نامنظم به شمار میروند كه از نوعی تقارن محوری برخوردارند. گرده گرده گلهای اركیده به کیسههای مخصوصی بنام pollinia چسبیده است. كه حشرات گرده افشان بعداً آن ها را پس از گرده افشانی جدا میکنند كه یكی از وجوه مشخصه شناسایی گل تعداد این کیسهها میباشد. اندامهای تولید مثلی اندامهای تولید مثل این گل هر دو در ستونی متحد بنام gynandrune قرار دارند. این ستون حاوی یک بساک بارور در قسمت بالایی ستون و سطح مادگی در سطح زیرین ستون میباشد. شاخكrostellum در سطح زیرین ستون بین بساک پرچم و كلاله وجود دارد. این شاخك دو نقش منحصر بفرد را ایفا میکند اول اینكه چون سد و مانعی بین اندام زایای نر و ماده قرار گرفته بنابراین مانع خودباروری است. دوم شاخك غدهای است كه تولید مادهای چسبنده میکند كه حشرات را به سطح این اندامها جلب می کند و به نحوی عمل میکند كه موقعی كه حشره میخواهد از گرده استفاده كند این ماده به پشتش میچسبد. بذرها اركیدها تعداد بسیار زیادی بذر تولید میکنند كه بذر آن ها فاقد هرگونه اندوسپرم میباشند. از این رو در طبیعت برای سبز شدن اركیدها به صورت انگلی، خاكزی یا terrestrial و اكثر اركیدهایی كه در مناطق حاره میرویند از نوع اركیدهای مستقل دارزی یا كودرست یاepiphyte هستند. اركیدها دارای دو نوع رشد هستند. فرم ایستاده یا monopodial و فرم ساقه خزنده یا sympodial . ریشههای هوایی در اركیدها علاوه بر وظایف كلی ریشهها در گیاهان كه شامل پابرجایی و تغذیه گیاه است وظایف دیگری نیز دارد مثل ذخیره آب، ذخیره موادغذایی، تنفس و فتوسنتز كه این خصوصیات ریشه ناشی از وجود velamen یک لایه اسفنجی و سفید رنگ است میباشد. نكته جالب توجهی كه در مورد اركیدها وجود دارد و نشان از تكامل یافته بودن این خانواده گیاهی است گرده افشانی این گیاه است. تمام عوامل موجود در گل كه ممكن است جنسی، شیمیایی ( نكتار ) و بویایی باشد فقط برای جلب یک حشره خاص عمل میکنند و در هر گونه حشره خاصی عمل گرده افشانی را انجام میدهد. در برخی گونهها لابل گل شبیه حشره ماده میشود و گیاه بویی را كه شبیه بوی حشره ماده است برای گول زدن حشره نر ترشح میکند. حشره نر وقتی داخل گل میرود گیر میکند و حركاتی كه برای خارج شدن از گل انجام میدهد باعث پاشیده شدن pollinia و در نتیجه گرده افشانی گل میشود این مكانیسم زیركانه توسط بعضی گونههای اركید مثل Coryanthes ،Ophrys ،Drakea انجام میشود. جنسهای معروف ارکیده 1-Cattleya : حدوداً60 گونه دارد و بومی مناطق استوایی است. دارای رنگهای متنوع، مانند سفید، ارغوانی، زرد و برخی دو رنگ هستند. برخی نیز دارای حساسیت فتوپریودیک بوده و در سال 2 بار گل میدهند. وبطور کلّی گیاه گلدانی جذابی را میسازند. 2- Phalaenopsis: دارای 55 گونه بوده که بومی مجمع الجزایر مالزی و اقیانوسیه است. گلهای سفید هیبرید P .amabilis در تمام طول سال در بازار آمریکا یافت میشود. این گلها در رنگ صورتی و دیگر رنگها در طول پاییز و بهار یافت شده و بیشتر برای دسته گل به کار میروند. 3- Dendrobium: دارای 900 گونه بوده و بومی مناطق گرمسیری و نیمه گرمسیری استرالیا و جزایراقیانوس آرام است. دارای گلهای با عمر طولانی جهت گل بریدنی است. 4- Vanda: دارای گلهای سه رنگ میباشد. نیاز به هوای گرم و مرطوب دارد. 5- Cymbidium: دارای 40 گونه است و بومی مناطق گرمسیری آسیا واسترالیا میباشد. بر خلاف بقیه طالب مناطق خنک یا دمای شبانه 10 درجه و روزانه 24-21 درجه است. اغلب برای فروش در بهار پرورش داده میشود. 6- AScocenda: این جنس درواقع دو رگه Vandaو Ascocentrum می باشد و حالتی شبیه Vanda مینیاتوری دارند. 7- Paphiopedilium: ازدیاد ارکیدهها به روشهای زیر صورت م خرید اینترنتی فایل متن کامل : یگیرد 1- بذرSeed، 2- تقسیمDividing، 3- Back –bulb propagation، 4- کشت بافت Tissue culture، 5- قلمه ساقه Stem propagation، 6- Inter node propagation ، 7- keikis ، 8- Top cuts.
تصمیم گیری در مورد زمان كاشت مطلوب یک گیاه زراعی بسیار با اهمیت بوده و از عوامل مهم جهت رسیدن به حداكثر عملكرد بالقوه در گیاهان می باشد. تأثیر عوامل محیطی بر مراحل فیزیولوژیكی گیاه باعث می شود كه تاریخ كاشت از منطقه ای به منطقه دیگر و حتی در یک منطقه بسته به اختلاف ژنتیكی میان ارقام فرق كند (هدلی و همکاران، 1983؛ سندهو، 1984). انتخاب تاریخ كاشت مناسب به علت ضرورت استفاده حداكثر از منابع طبیعی طی فصل رشد حائز اهمیت است. تأخیر در كاشت نیز به علت كوتاه شدن دوره رشد گیاه و احتمال برخورد زمان گلدهی با درجه حرارت های بالا اثرات نامطلوبی بر رشد و نمو گیاهان می گذارد (باروس و همکاران، 2004). علاقه برای تولید گیاهان دارویی و معطر و تقاضا برای محصولات طبیعی به طور مداوم در جهان رو به افزایش است (کاروبا و همکاران، 2002). به گونه ای كه قرن بیستم را به نام قرن بازگشت به طبیعت و قرن استفاده از داروهای گیاهی نام نهاده اند (گلشادی و همکاران، 1381). 1-2- گیاه شناسی تیره نعناع گیاه ریحان از تیره نعناع Labiatae– Lamiaceae است. این خانواده از حدود 200 جنس و 3000 گونه تشکیل شده که همه جازی می باشند. گیاهان این خانواده در 8 زیر خانواده طبقه بندی می شوند. جنس های مهم هر زیر خانوادۀ عبارتند از: زیر خانواده آجوگوئیده: جنس های توکریوم (300 گونه) و آجوگو (40 گونه). زیر خانوادۀ پروستاندروئیده: جنس پروستاندرا (50 گونه). زیر خانوادۀ پراسیوئیده: جنس گومفوستما (40 گونه). زیر خانوادۀ اسکوتلاریوده: جنس اکوتلاریا (300 گونه). زیر خانوادۀ لاوان دومیوده: جنس لاواندولا (28 گونه). زیر خانوادۀ لامیوئیده: جنس های سالویا (700 گونه)، تیموس (400-300 گونه)، استاخیس (300 گونه)، لامیوم (50 گونه) و منتا (25 گونه). زیرخانوادۀ اکیموئیده: جنس های هیپتیس (400 گونه) و اکیموم (150 گونه). زیر خانوادۀ کاتوپریوئیده: جنس کاتوفریا (3 گونه). 45 جنس با بیش از 345 گونه از این خانواده در ایران پراکندگی دارند که پر گونه ترین جنس های آن عبارت اند از نپتا با 65 گونه، سالویا با 56 گونه، استاخیس با 35 گونه، اسکوتلاریا با 19 گونه، فلومیس با 17 گونه، ارمواستاخیس با 15 گونه، تیموس با 14 گونه، تیوکریوم با 12 گونه، ساتورجا با 11 گونه و ماروبیوم با 10 گونه، لامیوم، هیمنوکلاتر، زیزیفورا، اوریگانوم و منتا را نام برد (بخشی خانیکی، 1386). گیاهان این خانواده غالباً علفی یا درختچه هایی بوته ای شکل، به ندرت درختان کوچک و معمولاً دارای ساقه چهارگوش هستند. اعضای این خانواده اکثراً پوشیده از کرک ها و غدد ترشحی بوده که حاوی مواد معطر می باشند. برگ ها معمولا ساده و فاقد گوشوارک و متقابل هستند. گل ها نامنظم و بر روی گل آذین یا سنبله های مجتمع به نام ورتیسل قرار دارند. براکته های برگ مانند و براکتئول ها معمولاً کوچک یا گاهی فاقد براکتئول هستند. گل ها دو جنسی (گاهی اوقات اندام های نر کاهش یافته یا نازا بوده و عملاً گل ها ماده هستند) و دارای کاسۀ گلی مرکب از 5 کاسبرگ متصل به هم پیوسته هستند که شیپوری یا زنگوله ای شکل بوده و گاهی اوقات دارای دو لبه است. گلبرگ ها نیز 5 عدد و پیوسته به هم و جام گل لبدیسی است. پرچم ها 4 عدد به ندرت 2 عدد و متصل به جام یا لولۀ گل بوده و دارای میله های برابر یا نا برابر هستند. در برخی از جنس ها قاعدۀ میله پرچم به صورت اهرم در آمده و به اتصال دهندۀ بساک ها که رشد زیادی یافته و طویل شده است، وصل گردیده است. این حالت گرده افشانی گل را توسط حشرات تسهیل می کند. مادگی زبرین و مرکب از 2 برچۀ متصل به هم می باشد که مجموعاً دارای چهار خانه و هر خانه حاوی یک تخمک قاعده ای است. خانه معمولاً ساده و با قاعدۀ تخمدان متصل است و دارای کلالۀ غالباً دو شاخه ای است. میوه مرکب از 4 فندقه یا کافشه ای است که هر یک حاوی 1 دانه هستند. دانه ها دارای آندوسپرم کم یا فاقد آندوسپرم هستند (بخشی خانیکی، 1386). موسیلاژ در برخی دانه ها مثل آجیلكها (nutlet) و میوه های تك دانه رایج است كه در خانواده چلیپائیان، نعناع، مركبان و بار هنگ مشاهده می شود (زهری، 1962؛ جعفری، 1383). اعمال موسیلاژ متعدد است (فان و وركر، 1972؛ جعفری، 1383). وقتی كه دیاسپور بعد از آزاد شدن مرطوب شد، به خاك می چسبد و دیاسپور چسبنده، با باد یا باران به فاصله دور و نامناسب نمی رود. دیاسپور ممكن است به جانواران چسبیده و بعد پراكنده شود. موسیلاژ باعث كاهش وزن مخصوص دیاسپور در آب می شود. موسیلاژ در تنظیم جوانه زنی با توقف جوانه زنی دانه در مواقع خشكی یا فزونی آب، وقتی كه دانه كاملاً با موسیلاژ پوشیده می شود نقش دارد. موسیلاژ عبور اكسیژن را به تأخیر انداخته و مانع جوانه زدن می شود. گیاهان این راسته دارای گلهای نا منظم و چهار پرچم بوده و پرچم پشتی کاملاً از بین رفته و یا به صورت پرچم نازا در آمده است. در تخمدان گیاهان این راسته در هر برچه یک یا دو تخمک وجود دارد. در این راسته تیره های نعناع، شاپسند، گلوبولاریا و بارهنگ قرار می گیرند (وزوایی، 1378). 1-3- تاریخچه کشت ریحان ریحان دارای سابقه کشت 3000 ساله و از قدیم به وسیله مردم اروپا و آسیا در مراسم مذهبی و آیین های سنتی مورد استفاده قرار می گرفته است (پراکاش، 1990؛ پازکی و همکاران، 1390)، منشأ این گیاه را افغانستان (زرگری، 1375)، ایران (امید بیگی، 1379؛ زرگری، 1375)، فلات ایران (حاجی شریفی، 1382)، هند (امید بیگی،1379؛ پراکاش، 1990)، شرق دور، هندوستان، پاکستان، تایلند (داک، 2002)، شمال غربی، شمال شرقی آفریقا و آسیای میانه (اراباسی و عمین، 2004)، آسیای جنوبی و آفریقای مرکزی (جمیز، 1990) گزارش نموده اند. ریحان در ایران و افغانستان به طور خودرو می روید ولی تولید فعلی در ایران از صد در صد از کشت در مزارع به دست می آید. در ایران به طور وحشی در اطراف تهران، همدان، خراسان در ارتفاع 2300 متری از سطح دریا و در کرمانشاه در ارتفاع 1500 متری و هم چنین در خرمشهر، بلوچستان و آذربایجان در اطراف تبریز می روید (حاجی شریفی، 1382). 1-4- معرفی و اهمیت ریحان 1-5- خواص دارویی ریحان تولید سالیانه اسانس این گیاه به 100 تن و ارزش گلدانی آن به 15 میلیون دلار در سال می رسد (بیگم و همکاران، 2002؛ اصغری و همکاران، 1391). اسانس، معمولاً در کرک های غده ای سطح برگ، ساقه گل تجمع می یابد که در ریحان به طور عمده در داخل غدد سپر مانند (Peltate glands) تولید و ذخیره می گردد و حاوی دو گروه ترکیبات عمده شامل فنیل پروپانوئید و ترپنوئید ها است (لیوینسون و همکاران، 2000؛ تحصیلی و همکاران، 1387). در میان فنیل پروپانوئیدها دو ماده متیل کاویکول و متیل اوژنول از مهم ترین اجزای سازنده اسانس ریحان به شمار می روند. بخش قابل توجهی از اسانس ریحان را ترپنوئید ها تشکیل می دهند که نوع و مقدار آن در کموتیپ های ریحان و نیز در شرایط اقلیمی مختلف و در مراحل نموی گیاه متفاوت است. قابل توجه است که کولتیوار های ریحان در رنگ برگ (سبز و بنفش) و رنگ گل (سفید، قرمز یا بنفش) اسانس های متنوعی دارند (سجادی، 2006؛ سیمون و همکاران، 1999). فنیل پروپانوئید ها از فنیل آلانین مشتق می شوند که ابتدا به وسیله آنزیم فنیل آلانین آمونیالیاز (PAL) در اثر دآمیناسیون به اسید ترانس سینامیک تبدیل می شود. سپس توسط سینامات 4 هیدروکسیلاز خرید اینترنتی فایل متن کامل : ، اسیدp – کوماریک به وجود می آید. اسید p– کوماریک در طی مراحلی به چاویکول و اوژنول تبدیل می شود، که از اجزای تشکیل دهنده اسانس ریحان محسوب می شوند (گانگ و همکاران، 2001). اوژنول به علت اثرات دفاعی که در برابر باکتری، قارچ و نماتود نشان می دهد، ترکیبی حفاظتی به شمار می رود و می تواند گیاه را در برابر حیوانات و میکروارگانیسم ها حفاظت کند. هم چنین طعم تندی دارد که به جز ریحان، در میخک (cloves) و دارچین (cinnamon) نیز به وفور یافت می شود (کودکا و همکاران، 2006). این ماده یک ترکیب آرام کننده و ضد درد است که در دندان پزشکی برای آرام کردن درد دندان کاربرد داشته و نیز خاصیت ضد اکسایشی بسیار قوی دارد که در جذب و خنثی کردن رادیکال های آزاد نقش مهمی ایفا می کند (کودکا و همکاران، 2006؛ پلی تئو و همکاران، 2007). اوژنول بوسیله آنزیم اوژنول –o– متیل ترانسفر به متیل اوژنول (C11h24O2) تبدیل می شود که، در جذب حشرات و گرده افشانی دخالت دارد (لی، 2005؛ گانگ و همکاران، 2001).
هدف از انجام این آزمایش بررسی اثرات پیش تیمار بذور گندم به وسیله ی پیریدوکسین و طول دوره ی کاربرد آن بود. با توجه به محدودیت منابع غذایی و افزایش روز افزون تقاضا، ویتامین B6 (پیریدوكسین) با اثر مثبت بر رشد و جوانه زنی گیاهچه گندم نان می تواند باعث افزایش میزان تولید گیاهچه سالم گردد. فصل اول کلیات و تاریخچه 1-1 اهمیت غلات 1-2 گندم گندم گیاهی استراتژیک و یکی از قدیمی ترین و مهم ترین گیاهان زراعی است که 5-10 هزار سال قبل از میلاد حضرت مسیح در آسیا وجود داشته و مبدأ اولیهی آن را آسیای غربی (سوریه، فلسطین، مصر، ایران، هند، افغانستان و…) میدانند (امام، 1386). گندم ماده غذایی گیاهی ضروری برای 35 درصد جمعیت جهان است و بیشترین کالری را نسبت به گیاهان دیگر تأمین می کند. حدود 66 درصد گندم کشت شده برای مصرف انسان و حدود 17 درصد آن برای تغذیه دام استفاده میشود، 17 درصد باقیمانده گندم تولید شده شامل مصارف گوناگون و تلفات پس از برداشت می باشد (فائو، 2004). 1– 2 – 1 گیاه شناسی گندم گیاهی است تک لپه، علفی و یکساله از تیره غلات (Poaceae) سردسیری و جنس Triticum که از لحاظ ژنتیکی دارای سه نوع کروموزوم دیپلوئید (14=n2)، تتراپلوئید (28=n2) و هگزاپلوئید (42=n2) میباشد و بیشتر ارقام زراعی از نوع تتراپلوئید و هگزاپلوئید هستند (نورمحمدی و همکاران، 1383). 1 – 2 – 1 خرید اینترنتی فایل متن کامل : – 1 ریشه گندم و به طور کلی غلات دارای سیستم ریشه ای افشان میباشند که در خاک اطراف و عمق خاک نفوذ میکنند و شامل ریشههای بذری و ریشههای اصلی ( ثانویه یا نابجا) هستند که از گره انشعاب یا طوقه زیر سطح خاک رشد میکنند. وظیفه اصلی ریشههای بذری، جذب آب و عناصر غذایی در مراحل اولیه رشد گیاه میباشد (امام، 1386) و فعالیت آن ها به تدریج کاهش مییابد. البته فعالیت آن ها تا مرحله ی رسیدن محصول به صورت بسیار ضعیف ادامه دارد. ریشههای اصلی 5-4 هفته بعد از رویش گندم ظاهر میگردند. وظیفهی این ریشهها علاوه بر جذب آب و عناصر غذایی از لایههای سطحی خاک، استقرار گیاه در سطح خاک نیز می باشد (نورمحمدی،1383).